Дар ҷомеаи муосир, ки бо суръати баланди пешрафт ва тағйироти куллӣ рӯбарӯ аст, ҳифзи муҳити солим ва таъсири он ба тарбияи маънавии ҷавонон яке аз масъалаҳои мубрами рӯз ба ҳисоб меравад. Муҳити солим на танҳо ба муҳити табиӣ ва зисти равонӣ дахл дорад, балки муҳити ахлоқӣ, фарҳангӣ, иҷтимоӣ ва равонии шахсро низ дар бар мегирад. Ҷавонон ҳамчун нерӯи асосии пешбарандаи ҷомеа бештар ба муҳити атроф таъсирпазир буда, шакли ҳаёт ва андешаҳои онҳо бештар аз муҳити зисташон таъсир мегиранд. Муҳити солим бо арзишҳои неку инсонпарварона, ахлоқи баланди ҷамъиятӣ, эҳтиром ва муҳаббати инсонӣ, инчунин муҳити фарҳангӣ ва маорифӣ ба ҷавонон кӯмак мекунад, ки шахсият ва маънавияти худро дуруст ва устувор ташаккул диҳанд. Дар чунин муҳит ҷавонон метавонанд худро ҳамчун шаҳрвандони масъулиятшинос, боэътимод ва фаъол намоянд, ки дар рушди ҷомеа саҳми арзанда мегузоранд.

Баръакс, муҳити носолим ва манфӣ метавонад боиси мушкилоти зиёд дар рушди маънавӣ ва ахлоқии ҷавонон гардад. Таъсири манфии шабакаҳои иҷтимоӣ, ки бо паҳн кардани ғояҳои нодуруст ва фарҳанги бегона ҷавононро гумроҳ месозанд, афзоиши зӯроварӣ, камбуди муошират ва таваҷҷуҳ надоштан ба тарбияи фарзанд аз ҷониби волидон ва муассисаҳои таълимӣ аз омилҳои асосии пайдоиши мушкилот мебошанд.

Дар чунин вазъият, ҷомеа бояд бо ҳамкорӣ ва ҳамоҳангӣ бо мактабҳо, муассисаҳои фарҳангӣ ва оилаҳо муҳити солими иҷтимоӣ ва маънавиро барои ҷавонон фароҳам оварад. Танҳо дар муҳити солим ҷавонон метавонанд дар асоси арзишҳои миллӣ ва гуманитарӣ бо нерӯи комил рушд ёфта, ба шахсиятҳои муваффақ ва боинсоф табдил ёбанд.

Барои таъмини муҳити солим ва муваффақияти тарбияи маънавии ҷавонон бояд чораҳои зерин андешида шаванд:

· Тарғиби арзишҳои миллӣ, анъанаҳои миллӣ ва ахлоқи инсонӣ тавассути барномаҳои таълимӣ ва фарҳангӣ;

· Ҷалби ҷавонон ба варзиш, китобхонӣ, фаъолиятҳои ихтиёрӣ ва дигар чорабиниҳои фарҳангӣ, ки ба ташаккули маънавӣ ва ҷисмонӣ мусоидат мекунанд;

· Афзудани муоширати самимӣ ва солим дар оила ва ҷомеа, ки барои рушди равонии ҷавонон муҳити мусоид фароҳам меорад;

· Муҳофизат ва муқовимат бо фарҳанги зӯроварӣ, беэътиноӣ ва дигар омилҳои манфӣ, ки метавонад ба рушди маънавӣ халал расонад;

· Баланд бардоштани маърифати ҷомеа ва ҷавонон оид ба аҳамияти муҳити солим ва таъсири он ба ҳаёт ва саломатии онҳо.

Муҳити солим на танҳо барои рушди ҷисмонии ҷавонон муҳим аст, балки кафили рушди маънавӣ ва ахлоқии онҳо мебошад. Ҷавононе, ки дар муҳити солим ва фарҳангӣ тарбия меёбанд, дар оянда метавонанд ҳамчун шахсони масъул, боинсоф ва фаъол дар ҷомеа фаъолият намоянд. Аз ин рӯ, ҳифз ва тақвияти муҳити солим бояд вазифаи аввалиндараҷаи ҳар як шахс ва тамоми ҷомеа бошад.

Дар ниҳоят, бояд гуфт, ки муҳити солим на танҳо шарти зиндагӣ, балки кафили пешрафти устувори ҷомеа ва ояндаи нек барои наслҳои оянда мебошад.

Қурбонова М.-ассистенти кафедраи физиологияи нормалӣ