Фарҳанг ҳамчун маҷмӯи арзишҳо, одатҳо ва меъёрҳои як миллат дар тамоми ҷанбаҳои зиндагӣ таҷассум меёбад. Либос, ҳамчун як ҷузъи муҳимтарини фарҳанг, дар таърихи ҳар як халқ мавқеи хос дорад. Он на танҳо ниёзҳои моддиро қонеъ мекунад, балки фарҳанг, ҳувият ва тафаккури миллати соҳибонро таҷассум менамояд.

Нақши либос дар ифодаи фарҳанг

Либос аз қадимулайём ҳамчун нишондиҳандаи дараҷаи рушди ҷомеа, мавқеи иҷтимоӣ ва ҳувияти миллии инсонҳо шинохта мешавад. Дар фарҳанги мардуми тоҷик, либосҳо бо анъанаҳои миллӣ, расму ойинҳо ва табиати минтақа зич алоқаманд мебошанд. Чодару куртаҳои зебои чакан, атлас, адрас ва тоқии миллии тоҷикӣ на танҳо либос, балки рамзи ҳунармандии аҷдодии мост. Либоси миллӣ барои тоҷикон на танҳо ороиши зоҳирӣ, балки як навъ василаи ҳифзи арзишҳои ахлоқӣ ва маънавӣ мебошад. Ҳар як унсури либос — аз интихоби ранг то нақшу нигор — маънои амиқ дорад ва хусусиятҳои фарҳанги миллиро бозтоб мекунад. Фарҳанги либоспӯшӣ дар замони муосир

Дар ҷаҳони имрӯз, ки равандҳои ҷаҳонишавӣ боиси аз даст рафтани баъзе анъанаҳои миллӣ мегарданд, нигоҳ доштани фарҳанги либоспӯшӣ аҳамияти хоса касб мекунад. Хусусан, ҷавонон бояд бо арзишҳои либоси миллӣ шинос шуда, онро дар зиндагии рӯзмарраашон истифода баранд. Либоси миллӣ метавонад на танҳо рамзи таърихӣ бошад, балки дар шакли муосир низ идома ёбад ва бо ҳаёти имрӯза мутобиқ гардад. Аммо, мутаассифона, баъзан таъсири фарҳангҳои бегона сабаб мешавад, ки ҷавонон аз либоси миллии худ дур шаванд. Дар чунин ҳолат, таблиғу ташвиқи либоси миллӣ тавассути таълим, фарҳанг ва санъат муҳим мебошад.

Тарғиби фарҳанги либоспӯшӣ

Бо мақсади ҳифзи либоси миллӣ, донишгоҳҳо, муассисаҳои таълимӣ ва фарҳангӣ метавонанд дар баргузории чорабиниҳо, мизҳои мудаввар ва семинарҳо саҳми хос гузоранд. Омӯзгорон, донишҷӯён ва тамоми кормандони соҳаи маориф бояд ба ҷавонон аҳамияти риояи меъёрҳои фарҳангӣ ва либоси миллӣ дар ҷомеаро фаҳмонанд. Дар ҳамин радиф, дар доираи фаъолияти тарбиявии Донишгоҳ семинари омӯзишӣ дар мавзӯи “Либос – ҷузъи фарҳанг” баргузор гардид, ки он ба баланд бардоштани огоҳии устодон ва донишҷӯён дар ин самт мусоидат намуд. Иштирокчиён дар ин семинар аз таърихи либоси миллӣ, аҳамияти он дар нигоҳдории ҳувияти миллӣ ва роҳҳои мутобиқсозии он ба шароити муосир маълумоти фаровон гирифтанд.

Хулоса

Либос ҳамчун ҷузъи фарҳанг оинаест, ки дар он зебоӣ, ҳунар ва ҳувияти миллии як халқ инъикос меёбад. Ҳифз ва рушди фарҳанги либоспӯшӣ вазифаи ҳар як шаҳрванди ватандӯст мебошад. Бо ин роҳ мо метавонем анъанаҳои бостонии худро ба наслҳои оянда расонем ва фарҳанги миллиро дар сатҳи ҷаҳонӣ муаррифӣ намоем.

Ҳар як тоҷик бояд ифтихор кунад, ки мероси ғании либосҳои миллии мо то ҳол ҳамчун рамзи фарҳанг ва ҳунар боқӣ мондааст. Меҳр ба либоси миллӣ – ин меҳр ба Ватан аст.

Арабзода С.Н.- н.и.т., омӯзгори калони кафедраи физиологияи нормалӣ